DZIAŁANIA W ŚRODOWISKU (Environment activities)
C1: Rekultywacja łąk
Jednym z istotnych zagrożeń dla żubra jest pogorszenie się bazy żerowej w skutek zarastania terenów otwartych. Pokarm żubra w 70-90% stanową trawy oraz rośliny zielne. Gatunek ten potrzebuje otwartych przestrzeni pokrytych tego typu roślinnością. Od lat 70-tych gospodarowanie otwartymi terenami Puszczy Białowieskiej zmieniło się – łąki puszczańskie, kiedyś regularnie wykaszane, przestały być użytkowane, a to przyczyniło się do zubożenia i zawężenia bazy pokarmowej żubra.
W ramach działania odtwarzane są nie użytkowane, zarastające łąki Puszczy Białowieskiej Ogółem w trzech nadleśnictwach zostanie zrekultywowanych ponad 60 hektarów łąk, co znacząco wzbogaci bazę pokarmową żubra. Gatunek uzyska dostęp do nowego, bogatego źródła pokarmu w okresie od wiosny do jesieni. Lokalizacja poletek karmowych zarówno w puszczy, jak też na jej obrzeżach ułatwi rozprzestrzenianie się żubrów i ich dalsze migracje. Ponadto zagwarantowanie żubrom tego źródła pożywienia obniży ilość szkód powodowanych przez żubra na obszarach rolniczych oraz drzewostanach.
C2: Budowa wodopojów
Dostępność wody jest podstawowym warunkiem występowania gatunku Bison bonasus na określonym terenie i migracji na nowe terytoria. W ostatnich latach zaobserwować można stały spadek poziomu wód gruntowych na Podlasiu. Dodatkowo, mała ilość opadów sprawiła, iż żubry opuściły centralne obszary Puszczy Białowieskiej i skoncentrowały się wzdłuż nie wysychających latem rzek leśnych. Poprawa dostępności wody będzie zharmonizowana z lepszym dostępem pokarmu w okolicy wodopojów. Stworzenie systemu wodopojów na terenach obecnie nie zamieszkałych przez żubry, zachęci zwierzęta do większego rozprzestrzeniania się na obszarze Puszczy Białowieskiej.
W tym celu, na obszarach, gdzie zasoby wody są skromne, budowane są małe wodopoje – są to niewielkie oczka wodne. Projekt przewiduje realizację 14 zbiorników wodnych, dziewięciu w Nadleśnictwie Browsk i pięciu w Nadleśnictwie Hajnówka.
C.3.: Sadzenie i ochrona drzew owocowych
W ramach niniejszego działania na obszarze Puszczy Białowieskiej zostanie utworzonych kilka niewielkich stanowisk drzew owocowych, tradycyjnie występujących w regionie. Drzewka owocowe zostaną udostępnione zwierzętom dopiero po osiągnięciu właściwej wielkości, kiedy nie będzie im już grozić nadmierne zgryzanie. Do tego momentu, konieczne będzie ich ogrodzenie i ochrona.
Dzięki wprowadzeniu dzikich owocowych drzew, obszary obecnie rzadko wykorzystywane przez żubra, staną się bardziej atrakcyjne dla tego gatunku. Działanie to jest jednym z wielu innych prowadzących do ograniczenia zniszczeń w drzewostanie.
Dodatkowo, drzewka owocowe stworzą środowisko życia dla innych organizmów np.: owadów (np. pszczół, os, trzmieli), ptaków i innych ssaków.
C4: Tworzenie miejsc dokarmiania żubrów
W ramach tej części przedsięwzięcia, w dwóch nadleśnictwach Lasów Państwowych, zostanie zbudowanych 19 miejsc zimowego dokarmiania żubrów. W każdym z miejsc dokarmiania znajdzie się drewniany bróg oraz lizawka solna.
Obecnym problemem jest koncentracja dużych stad żubrów wokół niewielkiej liczby paśników umiejscowionych przede wszystkim w centralnej części Puszczy. Ułatwia to rozprzestrzenianie się chorób i pasożytów wśród stada. Zimowe dokarmianie jest bardzo istotne w ochronie gatunku, gdyż przeciwdziała naturalnej selekcji (naturalna śmiertelność przy prowadzonym dokarmianiu wynosi zaledwie 3% rocznie), ale zgodnie z obecną wiedzą naukową wskazane jest zwiększanie ilości punktów dokarmiania.
Nowe paśniki są rozmieszczane w dużych odległościach od siebie, dzięki czemu obniżona zostanie zimowa koncentracja zwierząt w centralnej części Puszczy. Drugim celem powyższych działań jest zachęcenie żubra do migracji w pożądanych kierunkach poprzez odpowiednie rozprzestrzenienie paśników. Trzecim celem jest umożliwienie zwierzętom osiedlania się na nowych obszarach i pozostawania tam również poza sezonem wegetacyjnym.
D.1: Wykaszanie łąk oraz dostarczanie siana do zimowego dokarmiania
Wykaszanie prowadzone jest na łąkach zrekultywowanych, a także na pozostałych łąkach puszczańskich. Ma na celu zapewnienie żubrom bazy pokarmowej i przeciwdziałanie sukcesji leśnej. Obszar do wykaszania będzie powiększał z roku na rok wraz z ze wzrostem powierzchni rekultywowanych łąk.
Nie koszone łąki są podatne na sukcesję leśną oraz degradację. W celu utrzymania ekosystemów ważnych dla żubra ze względu na bazę pokarmową, konieczne jest prowadzenie działań podtrzymujących istnienie takich obszarów, a więc m.in. coroczne wykaszanie łąk. Siano zebrane podczas tego działania zaopatrza zarówno już istniejące, jak i nowo utworzone paśniki. Część skoszonego siana jest pozostawiona na łąkach w stogach, stwarzając tym samym dodatkowe miejsca dokarmiania. Planowana powierzchnia wykaszania w 3 nadleśnictwach to 160 hektarów.
C1: Rekultywacja łąk
Jednym z istotnych zagrożeń dla żubra jest pogorszenie się bazy żerowej w skutek zarastania terenów otwartych. Pokarm żubra w 70-90% stanową trawy oraz rośliny zielne. Gatunek ten potrzebuje otwartych przestrzeni pokrytych tego typu roślinnością. Od lat 70-tych gospodarowanie otwartymi terenami Puszczy Białowieskiej zmieniło się – łąki puszczańskie, kiedyś regularnie wykaszane, przestały być użytkowane, a to przyczyniło się do zubożenia i zawężenia bazy pokarmowej żubra.
W ramach działania odtwarzane są nie użytkowane, zarastające łąki Puszczy Białowieskiej Ogółem w trzech nadleśnictwach zostanie zrekultywowanych ponad 60 hektarów łąk, co znacząco wzbogaci bazę pokarmową żubra. Gatunek uzyska dostęp do nowego, bogatego źródła pokarmu w okresie od wiosny do jesieni. Lokalizacja poletek karmowych zarówno w puszczy, jak też na jej obrzeżach ułatwi rozprzestrzenianie się żubrów i ich dalsze migracje. Ponadto zagwarantowanie żubrom tego źródła pożywienia obniży ilość szkód powodowanych przez żubra na obszarach rolniczych oraz drzewostanach.
C2: Budowa wodopojów
Dostępność wody jest podstawowym warunkiem występowania gatunku Bison bonasus na określonym terenie i migracji na nowe terytoria. W ostatnich latach zaobserwować można stały spadek poziomu wód gruntowych na Podlasiu. Dodatkowo, mała ilość opadów sprawiła, iż żubry opuściły centralne obszary Puszczy Białowieskiej i skoncentrowały się wzdłuż nie wysychających latem rzek leśnych. Poprawa dostępności wody będzie zharmonizowana z lepszym dostępem pokarmu w okolicy wodopojów. Stworzenie systemu wodopojów na terenach obecnie nie zamieszkałych przez żubry, zachęci zwierzęta do większego rozprzestrzeniania się na obszarze Puszczy Białowieskiej.
W tym celu, na obszarach, gdzie zasoby wody są skromne, budowane są małe wodopoje – są to niewielkie oczka wodne. Projekt przewiduje realizację 14 zbiorników wodnych, dziewięciu w Nadleśnictwie Browsk i pięciu w Nadleśnictwie Hajnówka.
C.3.: Sadzenie i ochrona drzew owocowych
W ramach niniejszego działania na obszarze Puszczy Białowieskiej zostanie utworzonych kilka niewielkich stanowisk drzew owocowych, tradycyjnie występujących w regionie. Drzewka owocowe zostaną udostępnione zwierzętom dopiero po osiągnięciu właściwej wielkości, kiedy nie będzie im już grozić nadmierne zgryzanie. Do tego momentu, konieczne będzie ich ogrodzenie i ochrona.
Dzięki wprowadzeniu dzikich owocowych drzew, obszary obecnie rzadko wykorzystywane przez żubra, staną się bardziej atrakcyjne dla tego gatunku. Działanie to jest jednym z wielu innych prowadzących do ograniczenia zniszczeń w drzewostanie.
Dodatkowo, drzewka owocowe stworzą środowisko życia dla innych organizmów np.: owadów (np. pszczół, os, trzmieli), ptaków i innych ssaków.
C4: Tworzenie miejsc dokarmiania żubrów
W ramach tej części przedsięwzięcia, w dwóch nadleśnictwach Lasów Państwowych, zostanie zbudowanych 19 miejsc zimowego dokarmiania żubrów. W każdym z miejsc dokarmiania znajdzie się drewniany bróg oraz lizawka solna.
Obecnym problemem jest koncentracja dużych stad żubrów wokół niewielkiej liczby paśników umiejscowionych przede wszystkim w centralnej części Puszczy. Ułatwia to rozprzestrzenianie się chorób i pasożytów wśród stada. Zimowe dokarmianie jest bardzo istotne w ochronie gatunku, gdyż przeciwdziała naturalnej selekcji (naturalna śmiertelność przy prowadzonym dokarmianiu wynosi zaledwie 3% rocznie), ale zgodnie z obecną wiedzą naukową wskazane jest zwiększanie ilości punktów dokarmiania.
Nowe paśniki są rozmieszczane w dużych odległościach od siebie, dzięki czemu obniżona zostanie zimowa koncentracja zwierząt w centralnej części Puszczy. Drugim celem powyższych działań jest zachęcenie żubra do migracji w pożądanych kierunkach poprzez odpowiednie rozprzestrzenienie paśników. Trzecim celem jest umożliwienie zwierzętom osiedlania się na nowych obszarach i pozostawania tam również poza sezonem wegetacyjnym.
D.1: Wykaszanie łąk oraz dostarczanie siana do zimowego dokarmiania
Wykaszanie prowadzone jest na łąkach zrekultywowanych, a także na pozostałych łąkach puszczańskich. Ma na celu zapewnienie żubrom bazy pokarmowej i przeciwdziałanie sukcesji leśnej. Obszar do wykaszania będzie powiększał z roku na rok wraz z ze wzrostem powierzchni rekultywowanych łąk.
Nie koszone łąki są podatne na sukcesję leśną oraz degradację. W celu utrzymania ekosystemów ważnych dla żubra ze względu na bazę pokarmową, konieczne jest prowadzenie działań podtrzymujących istnienie takich obszarów, a więc m.in. coroczne wykaszanie łąk. Siano zebrane podczas tego działania zaopatrza zarówno już istniejące, jak i nowo utworzone paśniki. Część skoszonego siana jest pozostawiona na łąkach w stogach, stwarzając tym samym dodatkowe miejsca dokarmiania. Planowana powierzchnia wykaszania w 3 nadleśnictwach to 160 hektarów.
