Tematy badań
Poniżej przedstawiono najważniejsze kierunki badań i aktywności ważnych dla żubra, prowadzonych przez członków Sieci Żubrowej w latach 1998-2004. Lista jest otwarta. Mamy nadzieję, że jej publikacja ułatwi nawiązanie współpracy oraz wymianę informacji o aktualnie prowadzonych badaniach naukowych.
1. Ochrona i zarządanie
- Badania nad możliwością reintrodukcji żubra w Rumunii (N. Lindsay)
- Badania nad możliwościami wykorzystania żubrów przy zarządzaniu lasami w Wielkiej Brytanii (N. Lindsay)
- Badanie leśnego ekosystemu Parku Narodowego „Orlovskoe Polesie” i terytoriów sąsiednich w warunkach powrotu dużych kopytnych (Cervidae, Bovidae) (I.V. Kudryavtsev, I.P. Belousova, V.D. Kazmin, K.A. Smirnov, V.G. Petrosjan)
- Dynamika populacji i parametry demograficzne Artiodactyla po introdukcji (T. Sipko)
- Monitoring bieszczadzkiej populacji żubrów (K. Perzanowski)
- Monitoring liczebności i stanu zdrowia populacji żubrów w Puszczy Białowieskiej (Z.A. Krasiński)
- Ochrona żubra (Z. Pucek)
- Określenie zaleceń odnośnie poprawy warunków życia na terenach rozmieszczenia wolnych populacji (P.G. Kozlo, A.N. Bunevich, T.G. Deryabina, L.G. Emel’yanova).
- Opracowanie narodowego „Programu rozprzestrzenienia, ochrony i użytkowania żubra na terenie Białorusi” (P.G. Kozlo)
- Opracowanie zasad żywienia żubra w hodowlach zamkniętych i ogrodach zoologicznych (M. Dymnicka, M. Jabłońska, W. Olech).
- Oszacowanie możliwości wzbogacenia puli genowej stad żubra w Karpatach Wschodnich (K. Perzanowski, W. Olech)
- Plan ochrony fauny Białowieskiego Parku Narodowego. Żubr. (M. Krasińska, Z.A. Krasiński)
- Postrzeganie żubrów, konflikty i skuteczność zarządzania żubrami w Polsce (S. Prior)
- Projekt “Program ogrodzenia areału wolno żyjącej populacji żubrów na Litwie” (L. Balčiauskas)
- Przypisanie wolnym populacjom żubra różnego statusu w oparciu o ochronę puli genowej (P.G. Kozlo)
- Reintrodukacja żubra w Parku Narodowym „Orlovskoe Polesie” i Rezerwacie Przyrody „Bryansky Les”, wypracowanie systemu ochrony populacji i monitoring jej rozprzestrzeniania się (I. Mizin)
- Restytucja populacji żubra w Karpatach (K. Perzanowski)
- Wdrożenie programu hodowli zamkniętej i reintrodukcji żubra w Vanatori Neamt Forest Park w Rumunii (R. Deju)
- Wpływ człowieka na ochronę dzikich zwierząt (S. Prior)
- Wpływ systemu zarządzania na procesy demograficzne populacji bizona w Yellowstone (P. Gogan, E. Olexa)
- Wybór terytorium rejonu Kalugi dla utworzenia wolno żyjącej populacji żubra; charakterystyka ekosystemów leśnych Parku Narodowego „Orlovskoe Polesie” i ich przydatność do reintrodukcji żubra włącznie z symulacją komputerową genetycznych i demograficznych przemian w nowo tworzonym stadzie (I.P. Belousova, I. Mizin)
- Wyniki restytucji żubra po 70 latach hodowli w porównaniu z innymi gatunkami zagrożonymi homozygotycznością (J. Gill)
- Zagrożenia wolnej populacji żubra w Puszczy Białowieskiej (Z.A. Krasiński)
- Zbadanie warunków ekologicznych gospodarstwa łowieckiego „Lyaskovichi”, pod kątem jego przydatności dla introdukcji żubra i opracowanie zaleceń dla utworzenia wolnego stada na Centralnym Polesiu (P.G. Kozlo, T.G. Deryabina, L.G. Emel’yanova)
- Zbadanie warunków ekologicznych Nadleśnictwa Grodno (kołchoz „Ozery”) pod kątem ich przydatności dla introdukcji żubra i utworzenia nowej wolnej populacji (P.G. Kozlo, L.G. Emel’yanova, T.G. Deryabina, S.V. Kuchmel)
- Zbliżenie polityki Litwy oraz procedur dotyczących ochrony przyrody do wymogów Unii Europejskiej, ze szczególnych uwzględnieniem wdrażania Dyrektywy Habitatowej (92/43) i Dyrektywy Ptasiej (79/409) (projekt DANCEE 2000-2001) (L. Balčiauskas)
2. Morfologia
- Anomalie układu rozrodczego samic żubra (Bison bonasus L.) (K. Olbrych)
- Badania struktury jąder żubra (M. Matuszewska, P. Sysa)
- Morfologia układu rozrodczego samic żubra (Bison bonasus L.) (K. Olbrych)
- Określenie wieku bizonów na podstawie starcia siekaczy w populacji bizona w Yellowstone (P. Gogan)
- Rozwój płodowy i terminy porodów w populacji bizona w Yellowstone (P. Gogan)
- Występowanie cyst w najądrzu żubra i ich wpływ na spermatogenezę (M. Matuszewska, P. Sysa)
- Zmiany masy i rozmiarów ciała żubrów w czasie rozwoju postnatalnego (M. Krasińska, Z.A. Krasiński)
- Zmienność cech niemetrycznych i oszacowanie wieku u żubrów (Z. Pucek)
- Zmienność parametrów morfologicznych u żubrów i wołów piżmowych (T. Sipko)
3. Histologia
- Gęstość kości żubra z populacji żyjącej w Puszczy Białowieskiej (T. Szara)
- Histologiczna struktura wątroby żubra (CC. Prunescu, P. Prunescu, M. Krasińska, Z.A. Krasiński)
- Rozwój postnatalny spermatogenezy żubra (E. Czykier, M. Krasińska)
4. Fizjologia
- Badanie przebiegu spermatogenezy w rozwoju postnatalnym żubra w różnych klasach wiekowych (E. Czykier)
- Badanie zawartości metali ciężkich w tkankach żubra (T. Kośla, T. Szara, M. Skibniewski, E. Skibniewska)
- Biochemia surowicy żubrów z wolnej populacji w Puszczy Białowieskiej (E. Wołk, M. Krasińska)
- Fizjologiczna specyfika metabolizmu żubra (J. Gill)
- Fizjologiczne i ekologiczne aspekty w hematologii ssaków żyjących w naturalnych warunkach (E. Wołk)
- Wpływ wieku, płci i stanu zdrowia na niektóre wskaźniki metabolizmu lipidów żubra (J. Gill)
- Wykrywanie wybranych protein i polipeptydów w komórkach gonad samców żubra za pomocą przeciwciał przy użyciu metod immunocytochemicznych (E. Czykier)
5. Rozród
- Analiza morfologiczna nasienia jeleni, bobrów i żubrów przy zastosowaniu mikroskopów elektronowych: skaningowego i transekcyjnego (Z. Giżejewski, H. Rodriguez-Martinez, L. Söderquist, H. Ekwall)
- Badanie przebiegu spermatogenezy w rozwoju postnatalnym żubra w różnych klasach wiekowych (E. Czykier)
- Ocena ilościowa i jakościowa nasienia żubra pobieranego post mortem (Z. Giżejewski, J. Strzeżek, L. Söderquist, W. Olech)
- Przebieg rui, aktywność płciowa samców i poziom rozrodu w wolnej populacji żubrów w Puszczy Białowieskiej (K. Daleszczyk, Z.A. Krasiński)
- Wpływ wieku samicy jelenia na długość ciąży i masę ciała nowo urodzonych cieląt obu płci (Z. Giżejewski)
- Wykorzystanie przestrzeni i strategie rozrodcze żubra w Puszczy Białowieskiej i Puszczy Knyszyńskiej (R. Kowalczyk, M. Krasińska, Z.A. Krasiński, M. Tokarska, K. Daleszczyk, K. Stachura)
6. Genetyka
- Analiza populacji żubra przy użyciu metod molekularnych, ze szczególnym uwzględnieniem samców chorych na nekrotyczne zapalenie napletka (balanoposthitis) (W. Olech)
- Analiza poziomu zmienności światowej populacji żubra (W. Olech)
- Badania nad strategią zachowania zmienności genetycznej w populacjach żubra w Europie i aplikacja w programie EEP dla tego gatunku (W. Olech, A. Suchecka)
- Badanie ekspresji genów białek mleka w limfocytach krwi żubra i innych ssaków (M. Tokarska, A.M. Wójcik)
- Genetyczny kriobank gamet i tkanek Artiodactyla (T. Sipko)
- Genetyka populacyjna północnoamerykańskiego bizona zarządzanego przez U. S. Department of Interior (P. Gogan, with geneticists at Texas A&M University)
- Katalogowanie i taksonomia zasobów genetycznych Artiodactyla w Rosji (T. Sipko)
- Ocena możliwości wzbogacenia puli genowej stad żubra żyjących w Karpatach Wschodnich (K. Perzanowski, W. Olech)
- Ocena podobieństwa genetycznego w populacji żubrów w polskich rezerwatach (W. Olech)
- Polimorfizm sekwencji mikrostelitarnych DNA bydła domowego u żubra nizinnego (Bison bonasus bonasus L.) (C. Niemczewski, B. Gralak, M. Żurkowski, Z.A. Krasiński, M. Krasińska)
- Wykorzystanie wyników badań nad polimorfizmem DNA w doskonaleniu programu hodowli żubra Bison bonasus (L.) w polskich rezerwatach (W. Olech, Z. Nowak, K.M. Charon)
- Zmienność genetyczna współczesnej populacji żubra w porównaniu z danymi dotyczącymi bizona (M. Tokarska, J.M. Wójcik, A.M. Wójcik, M. Krasińska)
- Zróżnicowanie genetyczne żubra (Z. Pucek)
7. Ekologia
- Dynamika populacji i parametry demograficzne u Artiodactyla po introdukcji (T. Sipko)
- Funkcjonowanie populacji żubra w Puszczy Białowieskiej (M. Krasińska, Z.A. Krasiński)
- Identyfikacja subpopulacji bizona w Parku Narodowym Yellowstone (P. Gogan, E. Olexa)
- Użytkowanie areałów osobniczych przez znakowane telemetrycznie żubry w Puszczy Białowieskiej (M. Krasińska, K. Daleszczyk, Z.A. Krasiński, A.N. Bunevich)
- Wielkość areałów osobniczych żubrów znakowanych telemetrycznie w polskiej i białoruskiej części Puszczy Białowieskiej (M. Krasińska, Z.A. Krasiński)
- Wybór zasobów pokarmowych przez bizony z populacji Yellowstone (P. Gogan, E. Olexa)
- Wykorzystanie przestrzeni i strategie rozrodcze żubra w Puszczy Białowieskiej i w Puszczy Knyszyńskiej (R. Kowalczyk, M. Krasińska, Z.A. Krasiński, M. Tokarska, K. Daleszczyk)
8. Behawior
- Behawior samców żubra żyjących poza stadem (I. Mizin)
- Przebieg rui, aktywność płciowa samców i poziom rozrodu w wolno żyjącej populacji żubra w Puszczy Białowieskiej (K. Daleszczyk, Z.A. Krasiński)
- Zachowanie się (behawior) żubra (K. Daleszczyk)
9. Zdrowie
- Badania nad infekcją Anaplasma phagocytophilum u żubra (A. Grzeszczuk)
- Badania nad pasożytami zewnętrznymi żubra Bison bonasus L. w Polsce (J.N. Izdebska)
- Badania nad zwartością metali ciężkich w tkankach żubrów (T. Kośla, T. Szara, M. Skibniewski, E. Skibniewska)
- Badania struktury jąder żubra (M. Matuszewska, P. Sysa)
- Balanoposthitis w wolnej populacji żubra w Puszczy Białowieskiej (K. Frölich, K. Borchers, L.H. Wieler, P. Glatzel, , H. Wiesner, W. Rietschel, S. Speck, Z.A. Krasiński i M. Krasińska)
- Biochemia surowicy żubrów z wolnej populacji w Puszczy Białowieskiej (E. Wołk, M. Krasińska)
- Choroby wywoływane i rozprzestrzeniane przez kleszcze (A. Grzeszczuk)
- Choroby żubrów: balanoposthitis, zmiany patomorfologiczne w tarczycy i nadnerczach, choroby nerek i pęcherzyka żółciowego (W. Bielecki, K. Czumińska, B. Osińska, H. Sendecka)
- Demodecidae (Acari, Actinedida) dzikich ssaków kopytnych w Polsce. Taksonomia, biologia i wybrane aspekty funkcjonowania systemu pasożyt-żywiciel (J.N. Izdebska)
- Elaphostrongyloza – nowa choroba domowych przeżuwaczy wywoływana przez pasożyty jeleni (A.W. Demiaszkiewicz, J. Lachowicz, I. Przybysz)
- Epizootiologia aswortiozy przeżuwaczy w Polsce (A.W. Demiaszkiewicz, J. Lachowicz)
- Epizootiologia robaczyc płuc jeleniowatych (A.W. Demiaszkiewicz, I. Przybysz)
- Monitoring liczebności i stanu zdrowia żubrów z wolnej populacji w Puszczy Białowieskiej (Z.A. Krasiński)
- Monitoring zarażenia żubrów helmintami w Puszczy Białowieskiej (A.W. Demiaszkiewicz, J. Lachowicz, I. Przybysz)
- Morfologia i biologia nicieni płuc jeleniowatych (A.W. Demiaszkiewicz, J. Lachowicz, I. Przybysz)
- Morfologia i biologia nicieni z podrodziny Filarioiddea (A.W. Demiaszkiewicz, J. Lachowicz, I. Przybysz)
- Morfologia i nomenklatura nicieni z podrodziny Ostertagiinae (A.W. Demiaszkiewicz, J. Lachowicz, I. Przybysz)
- Nicienie trawieńca dzikich przeżuwaczy w Polsce (A.W. Demiaszkiewicz, J. Lachowicz, I. Przybysz)
- Standardowa mikroflora pochwy żubra (S. Speck, M. Krasinska, A. Lehnen)
- Obecność przeciwciał przeciwko N. caninum w surowicy żubrów eliminowanych w Puszczy Białowieskiej i w Bieszczadach (B. Moskwa, W. Cabaj)
- Ocena występowania torbieli najądrza u żubrów i ich wpływ na spermatogenezę (M. Matuszewska, P. Sysa)
- Przyczyny naturalnej śmiertelności oraz eliminacji żubrów z wolnej populacji w Puszczy Białowieskiej (Z.A. Krasiński)
- Rozprzestrzenienie świdrowców z rodzaju Trypanosoma, podrodzaju Megatrypanum, u dzikich przeżuwaczy na terenie Polski (I. Wita, G. Karbowiak, U. Czaplińska)
- Struktura wiekowa, poziom rozrodu i poziom przeciwciał przeciw brucelozie w populacji bizona w Yellowstone, określany u zwierząt ubijanych w ramach programu zarządzania populacją (P. Gogan)
- Ultrastruktura świdrowca Trypanosoma wrublewski Wladimiroff i Jakimoff 1909 (I. Wita, G. Karbowiak, U. Czaplińska)
- Wirusowe choroby kopytnych (K. Frölich)
- Wpływ introdukcji żubrów i migracji jeleni w Bieszczadach na ich helmintofaunę (A.W. Demiaszkiewicz, J. Lachowicz, I. Przybysz)
- Wykrywanie wybranych protein i polipeptydów w komórkach gonad samców żubra za pomocą przeciwciał przy użyciu metod immunocytochemicznych (E. Czykier)
- Występowanie i rozprzestrzenianie gzów u jeleniowatych na terenie Polski ( J. Lachowicz)
- Zagrożenia zdrowia żubrów ze szczególnym uwzględnieniem polskich stad wolnych (J. Kita, K. Anusz , M. Zaleska , E. Malicka, W. Bielecki, B. Osińska, B. Kowalski)
- Zależność obecności pasożytów rodzaju Toxocara od wieku samic żubra (J. Gill, W. Cabaj)
- Zastosowanie testu ELISA w celu wykrycia przeciwciał przeciwko N. caninum w krwi żubra (W. Cabaj)
- Zimowanie kleszczy rodziny Ixodidae na ich żywicielach (I. Wita, G. Karbowiak, U. Czaplińska)